Người không tiêm vắc-xin có nguy cơ mắc Covid-19 cao hơn khoảng 5 lần

Ca Covid-19 nhiều nước tăng mạnh, hai biến thể phụ BA.4, BA.5 của biến thể Omicron đã được ghi nhận trong nước; Bộ Y tế đã chỉ đạo tăng cường giám sát sự lưu hành của biến thể phụ BA.4, BA.5 và các biến thể khác để chủ động có các biện pháp xử lý kịp thời.

Kể từ đầu dịch đến nay, Việt Nam có 10.760.595 ca nhiễm, đứng thứ 12/227 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong khi với tỉ lệ số ca nhiễm/1 triệu dân, Việt Nam đứng thứ 112/227 quốc gia và vùng lãnh thổ (bình quân cứ 1 triệu người có 108.571 ca nhiễm).

Đến nay, tổng số người mắc Covid-19 đã khỏi bệnh ở nước ta là: 9.814.276 ca. Trong số các bệnh nhân đang theo dõi, giám sát có 41 trường hợp phải thở oxy, trong đó thở oxy qua mặt nạ 37 ca; thở oxy dòng cao HFNC 3 ca; thở máy xâm lấn 1 ca.

Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo các quốc gia duy trì những biện pháp ứng phó như tiêm vắc-xin tăng cường, nhắc lại cho những nhóm có nguy cơ mắc bệnh, bảo vệ bệnh trở nặng.

Hiện nay, tại Việt Nam, hai biến thể phụ BA.4, BA.5 của biến thể Omicron đã được ghi nhận trong nước tại Hà Nội, Tp.Hồ Chí Minh và Cần Thơ. Bộ Y tế đã chỉ đạo các cơ sở y tế tăng cường giám sát sự lưu hành của biến thể phụ BA.4, BA.5 và các biến thể khác để chủ động có các biện pháp xử lý kịp thời. Qua báo cáo của hệ thống giám sát, biến thể phụ BA.2 vẫn là biến thể chủ đạo trong cộng đồng.

Vừa qua, Văn phòng Chính phủ đã phát đi Thông báo số 205/TB-VPCP kết luận của Ban chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 tại Phiên họp thứ 15 của Ban chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 trực tuyến với các địa phương.

Tại thông báo, Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 quốc gia yêu cầu Bộ Y tế, các cơ quan liên quan và ủy ban nhân dân cấp tỉnh tiếp tục bám sát tình hình dịch bệnh trên thế giới, nhất là sự xuất hiện của các biến chủng mới chủ động có giải pháp ứng phó với các dịch bệnh mới phát sinh, ngăn chặn, kiểm soát ngay tại cửa khẩu, không để xâm nhập vào nước ta; rà soát, bảo đảm năng lực thu dung, điều trị.

Trên cơ sở đó, Bộ Y tế liên tục có văn bản yêu cầu các cơ sở y tế đẩy mạnh triển khai tiêm vắc-xin phòng Covid-19 mũi 3 cho người từ 12 tuổi trở lên, ưu tiên tiêm mũi 4 cho các đối tượng có nguy cơ theo hướng dẫn của Bộ Y tế và tiêm liều cơ bản cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi đảm bảo an toàn, hiệu quả, khoa học.

Bởi theo một nhóm nghiên cứu của Trung tâm y tế Mayo Clinic của Mỹ, những người không tiêm vắc-xin phòng Covid-19 có nguy cơ mắc Covid-19 cao hơn khoảng 5 lần so với những người được tiêm chủng và tiêm mũi tăng cường; nguy cơ cần nhập viện điều trị và tử vong ở nhóm người này cũng cao hơn lần lượt là 7,5 lần và 15 lần so với người đã tiêm chủng.

Tại nhiều quốc gia trên thế giới, hiện hai biến thể này đã chiếm ưu thế, gây ra những lo ngại làn sóng lây nhiễm mới. Riêng Nhật Bản đã nâng cảnh báo lên mức cao nhất khi số ca mắc mới liên tục (chủ yếu là BA.5), đến hơn 100.000 ca trong ngày.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương từng chia sẻ trên thế giới, dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp, khó lường và đã bùng phát trở lại tại một số quốc gia. Việt Nam vẫn tiếp tục ghi nhận các biến chủng mới và nguy cơ bùng phát dịch trở lại là hiện hữu. Tiêm vắc-xin là biện pháp hiệu quả nhất, có ý nghĩa chiến lược trong phòng, chống dịch bệnh. Tuy nhiên, hiện nay đã bắt đầu xuất hiện tâm lý chủ quan, lơ là ở một bộ phận người dân, đơn vị; nhiều địa phương không đạt tiến độ tiêm mũi 3, mũi 4 như yêu cầu và xuất hiện tình trạng do dự, né tránh việc tiêm vắc-xin do đó tỉ lệ tiêm mũi 3, mũi 4 ở người từ 18 tuổi trở lên mới đạt khoảng 67% và 31%.

“Việc tiêm các mũi nhắc lại (mũi 3, mũi 4) vắc-xin phòng Covid-19 là cần thiết nhằm bảo vệ người đi tiêm không bị mắc bệnh, đặc biệt là tránh nguy cơ bị bệnh nặng và tử vong do Covid-19 trong điều kiện xuất hiện các biến chủng mới. Bộ Y tế đã có hướng dẫn 3309/BYT-DP ngày 23/6/2022 về việc tiêm nhắc mũi 3, mũi 4 cho người từ 18 tuổi trở lên và cho trẻ từ 12-17 tuổi (tiêm nhắc mũi 3). Hiện nay đã có nhiều quốc gia trên thế giới triển khai lịch tiêm nhắc vắc-xin phòng Covid-19 cho người lớn và trẻ vị thành niên”, Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Nhiều người cho rằng, đã tiêm vắc-xin mũi 1, 2 và cộng thêm việc từng nhiễm Covid-19 thì không cần tiêm vắc-xin mũi 3, 4 vì sợ bị phản ứng sau tiêm. Theo PGS.TS. Phạm Quang Thái, đây là suy nghĩ không đúng.

Theo PGS.TS.BS. Phạm Quang Thái, Trưởng Văn phòng tiêm chủng mở rộng miền Bắc - Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương để tránh nhầm lẫn khi nhắc đến tiêm mũi nhắc lại, chúng ta tách ra mũi cơ bản (1, 2 hay 3 mũi tuỳ từng loại vắc-xin và tuỳ đối tượng tiêm) và mũi nhắc lại. Tiêm vắc-xin phòng Covid-19 mũi 3 được hiểu là mũi tiêm nhắc lại lần thứ 1. Tiêm vắc-xin mũi 4 là mũi tiêm nhắc lại lần thứ 2 cho thống nhất cách gọi.

Việc tiêm mũi nhắc lại thứ 1 và 2 vắc-xin phòng Covid-19 (tương đương lần tiêm thứ 3 và 4 hay 4 và 5 tuỳ đối tượng) giúp duy trì miễn dịch ở mức độ cao cho người từ 18 tuổi trở lên đã tiêm đủ liều cơ bản.

Mũi nhắc 1 và nhắc 2 có thể sử dụng loại vắc-xin tiêm cùng loại với mũi tiêm liều cơ bản hoặc dùng vắc-xin mRNA hoặc vắc-xin Astrazeneca nếu tiêm phối hợp. Lưu ý khoảng cách tiêm mũi nhắc lần 1 này cách ít nhất 3 tháng sau mũi cuối cùng của liều cơ bản và mũi nhắc lần 2 cách 4 tháng sau mũi nhắc lần 1. Riêng mũi nhắc lần 2 cần lưu ý cách thời gian xác định bị Covid-19 tối thiểu 3 tháng, điều này không đặt ra với mũi nhắc lần 1.

Liều lượng tiêm đối với vắc-xin Moderna tiêm liều 0,25ml (1/2 so với liều cơ bản), các vắc-xin khác giữ nguyên liều theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Nếu sắp tới ngày tiêm vắc-xin theo lịch mà bị ốm hoặc bị Covid-19 thì nên tiêm ngay sau khi hồi phục và hoàn thành việc cách ly y tế theo quy định. Lưu ý với mũi nhắc lần 2 thì phải chờ đủ 3 tháng sau khỏi mới cần đi tiêm.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), các vắc-xin được cấp phép lưu hành hiện nay vẫn có giá trị bảo vệ cao, làm giảm nguy cơ chuyển nặng đối với tất cả các biến thể virus SARS-CoV-2, bao gồm biến thể phụ BA.4 và BA.5.

Tuy nhiên, kháng thể bảo vệ của vắc-xin phòng Covid-19 suy giảm theo thời gian. Một số nhóm người chưa tiêm đủ liều vắc-xin có thể làm tăng nguy cơ dịch bệnh bùng phát trở lại.

Ngành y tế đã và đang tiếp tục kêu gọi mỗi người dân khi đủ điều kiện, đặc biệt là các đối tượng thuộc nhóm nguy cơ tiêm nhắc vắc-xin phòng Covid-19 đúng lịch để duy trì miễn dịch.

BA.4 và BA.5 là những biến thể phụ mới nhất của Omicron có khả năng lây lan nhanh hơn. Trước tính chất của biến thể mới, các chuyên gia y tế khuyến cáo những đối tượng nguy cơ cao nên thực hiện tiêm nhắc lại mũi 4 khi đã đủ thời gian sau tiêm mũi 3.

Trúc Chi (t/h theo Tuổi Trẻ, Sức khỏe & Đời sống, Vietnam+)