Bộ Công Thương đẩy mạnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng giai đoạn 2026-2030

Ban Bí thư vừa có Kết luận số 207-KL/TW về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 30-CT/TW, ngày 22/1/2019 (Chỉ thị 30) của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng chuyển biến tích cực

Theo đó, Ban Bí thư giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo các đảng uỷ bộ, ngành phối hợp với Đảng ủy Bộ Công Thương thực thi có hiệu quả chức năng xây dựng chính sách, pháp luật, quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trong lĩnh vực được phân công quản lý. 

Nhằm tổng hợp, đánh giá kết quả 5 năm triển khai Chỉ thị số 30, Đảng uỷ Bộ Công Thương đã phối hợp với các ban, bộ, ngành ở Trung ương và các địa phương trên cả nước xây dựng báo cáo trình Ban Bí thư. Báo cáo chỉ ra công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã có chuyển biến tích cực. Cụ thể, đã có sự tham gia sâu rộng hơn của cả hệ thống chính trị đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, trong đó đặc biệt là vai trò lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đã được khẳng định.

Hệ thống văn bản pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tiếp tục được sửa đổi, hoàn thiện đồng bộ, kịp thời, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, bối cảnh mới, tiếp tục tạo dựng nền tảng pháp lý để nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đặc biệt trong một số hoạt động, lĩnh vực đặc thù, có nhiều tác động tới người tiêu dùng và doanh nghiệp như thương mại điện tử, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng dễ bị tổn thương.

Nhận thức và kỹ năng bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của xã hội đã được nâng cao. Người tiêu dùng đã có sự nắm bắt, hiểu các quyền của người tiêu dùng, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh, có sự chủ động trong phản ánh, đấu tranh với các hình thức vi phạm.

Công tác thanh, kiểm tra, xử lý vi phạm tiếp tục được chú trọng thực hiện, có sự phối hợp hiệu quả, thường xuyên giữa các cơ quan, tổ chức, từ trung ương tới địa phương. Mức phạt tiền trong lĩnh vực bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được điều chỉnh tăng, tạo hiệu ứng răn đe mạnh mẽ cho công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Hoạt động hợp tác quốc tế về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được chú trọng mở rộng cả về số lượng và chiều sâu, góp phần quan trọng vào việc nâng cao vị thế của Việt Nam trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong khu vực và trên thế giới, đồng thời, nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đặc biệt trong việc giải quyết tranh chấp xuyên biên giới.

Thực thi hiệu quả chính sách bảo vệ người tiêu dùng trong kỷ nguyên số

Trong bối cảnh mới, công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đòi hỏi phải có sự gắn kết giữa pháp luật bảo vệ người tiêu dùng và các chính sách chuyển đổi số quốc gia. Nhận thức được tầm quan trọng đó, thời gian qua, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã làm tốt vai trò nòng cốt trong việc tham mưu, xây dựng và tổ chức thực thi chính sách bảo vệ người tiêu dùng trong kỷ nguyên số.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đã triển khai đồng bộ các hoạt động tuyên truyền và phổ biến pháp luật về bảo vệ người tiêu dùng trong môi trường số, thông qua các chiến dịch truyền thông đa nền tảng, hội thảo chuyên đề và chương trình phối hợp với các bộ, ngành, địa phương. Những hoạt động này giúp người tiêu dùng nhận diện rõ quyền, nghĩa vụ và cách tự bảo vệ bản thân trong giao dịch trực tuyến.

Đồng thời, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng vận hành hiệu quả hệ thống tiếp nhận và giải quyết phản ánh, khiếu nại của người tiêu dùng, nổi bật là Tổng đài miễn phí 1800.6838 – kênh kết nối trực tiếp giữa người dân và cơ quan quản lý. Từ đầu năm 2025 đến nay, hàng nghìn cuộc gọi, phản ánh đã được tiếp nhận, trong đó tỷ lệ xử lý và hướng dẫn đạt mức cao, góp phần củng cố niềm tin của người dân vào vai trò của cơ quan nhà nước.

Bên cạnh đó,Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cũng đang phát triển hệ thống tiếp nhận và giải quyết khiếu nại điện tử (e-Consumer Platform), tạo điều kiện để người tiêu dùng dễ dàng phản ánh vụ việc mọi lúc, mọi nơi.

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia tích cực đổi mới phương thức quản lý bằng công nghệ, từng bước ứng dụng phân tích dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI) trong giám sát hành vi kinh doanh trực tuyến, cảnh báo sớm các mô hình gian lận, vi phạm cạnh tranh hoặc lừa đảo người tiêu dùng trên không gian mạng. Đây là bước đi chiến lược hướng tới hình thành “hệ sinh thái quản trị tiêu dùng số”.

Những kết quả này không chỉ giúp nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trong lĩnh vực bảo vệ người tiêu dùng, mà còn đặt nền móng cho niềm tin số quốc gia, yếu tố cốt lõi để phát triển kinh tế số bền vững, thị trường cạnh tranh lành mạnh và xã hội số nhân văn.

Đẩy mạnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng giai đoạn 2026-2030

Tiếp tục thực hiện Chỉ thị 30, ngày 3/10/2025, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 2724⁄QĐ-BCT về việc phê duyệt “Đề án Phát triển hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng giai đoạn 2026-2030”. Đề án do Bộ Công Thương chủ trì triển khai các hoạt động trọng tâm, các nội dung chuyên sâu về hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực thực thi, hỗ trợ người tiêu dùng và phát huy vai trò xã hội hóa.

Đề án là cơ sở để cơ quan nhà nước tiếp tục triển khai các nhiệm vụ tại Nghị quyết số 82/NQ-CP của Chính phủ: Ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Chỉ thị số 30 cũng như triển khai toàn diện Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023, hướng đến mục tiêu: Xây dựng hệ thống bảo vệ người tiêu dùng đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương; ứng dụng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong hoạt động quản lý, hỗ trợ và giám sát; nâng cao nhận thức, năng lực và vai trò của các tổ chức xã hội, doanh nghiệp trong việc bảo vệ người tiêu dùng và quan trọng nhất, lấy người tiêu dùng làm trung tâm, vừa là đối tượng được thụ hưởng chính sách, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Việc triển khai Đề án không chỉ nhằm hoàn thiện cơ chế bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng một cách toàn diện, mà còn góp phần xây dựng văn hóa tiêu dùng mới, nơi mỗi người dân hiểu rõ quyền, nghĩa vụ và có khả năng tự bảo vệ mình trước những biến động phức tạp của thị trường. Đây cũng là một bước tiến quan trọng trong tiến trình xây dựng nền kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập và lấy con người làm trung tâm phát triển đúng theo tinh thần mà Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã xác định.

Đổi mới phương thức bảo vệ người tiêu dùng trong kỷ nguyên số không chỉ là sự thay đổi về công cụ, mà là chuyển biến về tư duy quản lý từ phản ứng sang chủ động, từ xử lý thủ công sang quản lý thông minh, từ quản lý đơn ngành sang phối hợp toàn diện. Đây chính là nền tảng để xây dựng một hệ thống bảo vệ người tiêu dùng hiện đại, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế số và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.