Đồng Tháp lấy OCOP làm 'đòn bẩy' xây dựng nông thôn mới bền vững

Sự phát triển sản phẩm OCOP thông qua mô hình HTX là một trong những hướng đi trọng tâm của Đồng Tháp thời gian qua.

Chất lượng OCOP tạo đột phá thị trường

Tiêu biểu như HTX Đông Nghi, một điển hình tiêu biểu tại Đồng Tháp trong việc đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ giá trị cao. HTX Đông Nghi được thành lập với định hướng tập trung phát triển các sản phẩm hữu cơ chất lượng cao từ sữa dê và khai thác tiềm năng du lịch nông trại. HTX đã chủ động chuẩn hóa toàn bộ quy trình từ chăn nuôi, chế biến, đến dịch vụ, áp dụng nghiêm ngặt các tiêu chuẩn về nông nghiệp hữu cơ và an toàn thực phẩm.

Đây là nền tảng cốt lõi để xây dựng hồ sơ sản phẩm tham gia chương trình OCOP. Trong Năm 2025, HTX Đông Nghi đã đạt chứng nhận 14 sản phẩm OCOP 4 sao tỉnh Đồng Tháp, bao gồm nhiều dòng sản phẩm từ sữa dê tươi, sữa dê thanh trùng, và các sản phẩm chế biến sâu khác. Thành công này chứng tỏ sự đầu tư nghiêm túc của HTX vào chất lượng và thương hiệu.

Trải nghiệm tại trại dê của HTX Đông Nghi.

Việc đạt chuẩn OCOP 4 sao và tập trung vào sản phẩm hữu cơ mang lại những lợi ích kinh tế trực tiếp và bền vững. Giá bán các sản phẩm sữa dê hữu cơ của HTX luôn cao hơn đáng kể so với sản phẩm thông thường, đồng thời ổn định đầu ra nhờ nhãn hiệu OCOP được công nhận. HTX dễ dàng ký kết các hợp đồng tiêu thụ lớn với các chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch, hệ thống siêu thị và các kênh phân phối trực tuyến, tăng cường niềm tin cho người tiêu dùng về chất lượng. Bên cạnh mảng sản xuất, việc phát triển khu du lịch nông trại cũng tạo ra nguồn doanh thu dịch vụ bổ sung, thu hút du khách tìm hiểu về quy trình sản xuất sạch và trải nghiệm nông nghiệp hiện đại, đa dạng hóa sinh kế cho thành viên.

Thành công của HTX Đông Nghi đã tác động trực tiếp đến tiến trình xây dựng NTM của địa phương. HTX không chỉ tạo ra việc làm ổn định cho thành viên và nhiều lao động địa phương mà còn giúp nâng cao thu nhập bình quân đầu người, đáp ứng chuẩn NTM.

Nguồn lợi nhuận từ cả sản xuất OCOP và du lịch nông trại được tái đầu tư vào hệ thống chăn nuôi tiên tiến, bảo vệ môi trường, đồng thời HTX và thành viên tích cực đóng góp vào việc nâng cấp cơ sở hạ tầng nông thôn, đường và các công trình phúc lợi.

Mô hình kinh tế tập thể đa ngành nghề, hoạt động hiệu quả này đã chứng minh vai trò tiên phong, thúc đẩy người dân thay đổi tư duy, hướng đến sản xuất hàng hóa sạch, có trách nhiệm với cộng đồng. HTX Đông Nghi đã củng cố vững chắc các tiêu chí về kinh tế và tổ chức sản xuất trong bộ tiêu chí NTM nâng cao, đồng thời mong được bà con ủng hộ để tiếp tục phát triển.

Động lực từ HTX

HTX Đông Nghi chỉ là một trong số những HTX đã và đang đóng góp tích cực vào quá trình xây dựng nông thôn mới nhờ chú trọng xây dựng chuỗi giá trị những sản phẩm đặc trưng của địa phương.

Đồng Tháp đã xác định HTX là chủ thể quan trọng, có khả năng tổ chức sản xuất lớn, quản lý chất lượng đồng bộ, và đủ năng lực pháp lý để tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Vì vậy, tỉnh đã tập trung nguồn lực hỗ trợ các HTX và tổ hợp tác nâng cấp sản phẩm theo chuẩn OCOP.

Chương trình OCOP của Đồng Tháp đã đạt được những kết quả cụ thể, góp phần vào thành tích xây dựng NTM của tỉnh. Tính đến nay, số lượng chủ thể sản xuất sản phẩm OCOP là HTX chiếm tỷ lệ cao, trên 40% tổng số chủ thể. Điều này củng cố vai trò của kinh tế tập thể trong phát triển nông nghiệp hàng hóa.

Nhiều HTX, làng nghề đang phát triển sản phẩm đặc trưng để nâng cao thu nhập, thu hút khách du lịch.

Về NTM, tỉnh Đồng Tháp đã hoàn thành mục tiêu có 100% số xã đạt chuẩn NTM. Trong đó, số xã đạt chuẩn NTM nâng cao và NTM kiểu mẫu dự kiến đến hết 2025 đạt trên 35% tổng số xã.

Sự phát triển của OCOP đã thúc đẩy việc hình thành các vùng chuyên canh quy mô lớn, đầu tư vào công nghệ chế biến sâu (như sản phẩm từ sen, xoài, sữa dê), tạo ra nhiều sản phẩm phi nông nghiệp, góp phần đa dạng hóa sinh kế và củng cố vững chắc các tiêu chí về tổ chức sản xuất, thu nhập của NTM.

Tháo gỡ khó khăn cho HTX

Mặc dù có nhiều thành công, các HTX nông nghiệp tại Đồng Tháp vẫn đối mặt với những rào cản về vốn, công nghệ, và thị trường, đặc biệt là trong quá trình chuẩn hóa sản phẩm theo yêu cầu khắt khe của OCOP và xuất khẩu. Hệ thống Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp đóng vai trò là cầu nối và cơ quan hỗ trợ kỹ thuật trọng tâm.

Liên minh HTX tỉnh thời gian qua đã phối hợp với Quỹ Hỗ trợ Phát triển HTX để tạo điều kiện cho các HTX tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, phục vụ đầu tư máy móc, công nghệ chế biến sau thu hoạch và nâng cấp bao bì sản phẩm OCOP. Đặc biệt đối với các HTX sản xuất hữu cơ như Đông Nghi, nhu cầu về công nghệ và kiểm soát chất lượng là rất cao. Liên minh HTX tỉnh đã kết hợp với các ngành tổ chức các chương trình tập huấn chuyên sâu về quản lý chất lượng, áp dụng các tiêu chuẩn như HACCP, ISO 22000 – các tiêu chí quan trọng để đạt chuẩn OCOP 4-5 sao.

Về xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu, Liên minh HTX tỉnh đã kết nối trực tiếp với Liên minh HTX Việt Nam và địa phương, tổ chức và hỗ trợ HTX tham gia các Hội chợ OCOP quốc gia và quốc tế, các tuần lễ nông sản tại các thành phố lớn. Đơn vị này cũng đẩy mạnh việc kết nối trực tiếp (B2B) giữa các HTX sản xuất OCOP với các nhà phân phối lớn, các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada) và các công ty logistics xuất khẩu.

Các hỗ trợ này còn bao gồm việc xây dựng hồ sơ pháp lý, đăng ký nhãn hiệu, và bảo hộ sở hữu trí tuệ cho các sản phẩm OCOP. Liên minh HTX tỉnh cũng kết hợp với các trường, viện, trung tâm của Liên minh HTX Việt Nam thực hiện các khóa đào tạo về quản trị điều hành HTX kiểu mới, kỹ năng marketing số, và xây dựng phương án kinh doanh khả thi, giúp Ban Quản trị HTX nâng cao năng lực lãnh đạo, tổ chức sản xuất tập trung, và thực hiện tốt vai trò là hạt nhân kinh tế trong xây dựng NTM.

Sự phát triển của chương trình OCOP gắn liền với sự lớn mạnh của các HTX là chiến lược hiệu quả và bền vững của Đồng Tháp. Chính nhờ sức mạnh tập thể, sản phẩm OCOP đã nâng cao giá trị cốt lõi, mở rộng thị trường, và đóng góp trực tiếp vào việc hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM một cách thực chất và toàn diện.