Mỹ điều chỉnh cách tiếp cận tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương

Tờ South China Morning Post ngày 16-12 đưa tin, theo giới chức Mỹ, chính quyền Tổng thống Donald Trump đang chuyển hướng trọng tâm từ viện trợ diện rộng sang các quan hệ đối tác có mục tiêu rõ ràng, phục vụ trực tiếp lợi ích của Washington, thúc đẩy một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Mỹ sẽ tập trung vào các lĩnh vực như hạ tầng thiết yếu, an ninh hàng hải, khoáng sản chiến lược, tài trợ quân sự nhằm tăng cường năng lực của khu vực và đối phó với ảnh hưởng của các đối thủ.

Bà Allison Hooker, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ phụ trách các vấn đề chính trị khẳng định đây là sự điều chỉnh chứ không phải rút lui và nêu rõ cam kết của Washington đối với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương vẫn "không lay chuyển". "Mỹ là một cường quốc Thái Bình Dương và tương lai của Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương gắn chặt trực tiếp với các lợi ích quốc gia cốt lõi của chúng tôi", South China Morning Post dẫn lời bà Allison Hooker.

Bà Allison Hooker cho biết viện trợ nước ngoài của Mỹ ngày càng được coi là "đòn bẩy sức mạnh" mang lại các lợi ích an ninh dài hạn thay vì chỉ giải quyết nhu cầu ngắn hạn. Mục tiêu đặt ra là trang bị cho các quốc gia những công cụ giúp củng cố hòa bình và an ninh khu vực theo thời gian. Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ phụ trách viện trợ nước ngoài Jeremy Lewin nhấn mạnh viện trợ của nước này ngày càng được xác định là một công cụ thúc đẩy quan hệ đối tác kinh tế và các mục tiêu chiến lược. "Tổng thống Donald Trump là một doanh nhân và là bậc thầy đàm phán. Viện trợ của chúng tôi nhằm làm sâu sắc thêm quan hệ thương mại và hợp tác với các quốc gia đối tác. Trong những năm tới, chúng tôi sẽ chi tiêu nhiều hơn ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương so với trước đây và chúng tôi sẽ chi tiêu theo những cách khác nhau", ông Jeremy Lewin tuyên bố.

Giới chức Mỹ nhấn mạnh cách tiếp cận mới phản ánh đúng tinh thần Chiến lược an ninh quốc gia (NSS) được công bố cách đây không lâu, trong đó Washington xác định Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương là một mặt trận kinh tế và địa chính trị then chốt, đồng thời nhấn mạnh các liên minh và quan hệ đối tác là yếu tố cần thiết cho sự thịnh vượng của khu vực.

Tuy nhiên, theo South China Morning Post, một số ý kiến chỉ trích NSS đánh dấu Mỹ rút lui khỏi Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Báo cáo của Viện Kinh tế Hàn Quốc (KEI), một tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận có trụ sở tại Washington (Mỹ) cho rằng NSS là chiến lược "để châu Á tự xoay xở". KEI khẳng định NSS cho thấy rõ Mỹ sẽ đứng ngoài và yêu cầu các đồng minh gánh vác nhiệm vụ "bảo vệ Thái Bình Dương và châu Âu".

Trong NSS dài 33 trang, Tổng thống Donald Trump tuyên bố trong mọi hành động, chính quyền của ông luôn đặt “nước Mỹ trước tiên”. NSS khẳng định không phải mọi quốc gia, khu vực hay vấn đề nào cũng đều có thể trở thành trọng tâm trong chiến lược của Mỹ. Trọng tâm duy nhất trong chiến lược của Mỹ là bảo vệ các lợi ích quốc gia cốt lõi. Trong NSS, Mỹ xác định ưu tiên hàng đầu cho khu vực Tây bán cầu, nhất là Mỹ Latin và Caribe. Mỹ tuyên bố sẽ điều chỉnh hiện diện quân sự toàn cầu để giải quyết “các mối đe dọa cấp bách ở ngay Tây bán cầu”, bắt đầu với vấn đề di cư. “Đây là một sự khác biệt so với các chính quyền trước đây, vốn thường ưu tiên các khu vực và chủ đề khác”, tờ Politico bình luận.