"Chúng ta đã giảm mặt bằng lãi suất khá nhiều so với các nước"

Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực ngân hàng sáng ngày 11/11 của Chương trình Kỳ họp thứ 8, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đã trả lời các đại biểu Quốc hội về giải pháp ổn định thị trường ngoại hối, tỷ giá; giải pháp kiểm soát nợ xấu; hạn chế rủi ro tín dụng trong lĩnh vực bất động sản và hỗ trợ doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3.

Giải pháp để kiểm soát nợ xấu

Trả lời câu hỏi của đại biểu về phối hợp chính sách tiền tệ và tài khóa để đạt mục tiêu tăng trưởng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, mục tiêu điều hành chính sách tiền tệ là phải góp phần ổn định giá trị đồng tiền, biểu hiện là chỉ tiêu lạm pháp. Căn cứ xác định mục tiêu và điều hành chính sách tiền tệ dựa trên mức độ lạm phát. Còn mục tiêu tăng trưởng kinh tế cũng là một định hướng về tăng trưởng tín dụng mà tùy theo tình hình thực tế Ngân hàng Nhà nước sẽ có những điều chỉnh.

Về vấn đề nợ xấu, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, thời gian vừa qua, tình hình nợ xấu có xu hướng tăng cao. Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tính đến cuối tháng 9/2024, tỷ lệ nợ xấu nội bảng ở mức 4,55% - gần bằng mức cuối năm 2023, tăng so với năm 2022.

Theo Thống đốc, đây là một thực tế. Do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 đã tác động nghiêm trọng đến mọi mặt của đời sống, xã hội, doanh nghiệp và người dân khó khăn, giảm nguồn thu dẫn đến việc trả nợ càng khó khăn hơn.

Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cũng khẳng định Ngân hàng Nhà nước đã đề ra một số giải pháp để kiểm soát nợ xấu.

Đối với các tổ chức tín dụng, khi cho vay cần thẩm định, đánh giá kỹ lưỡng về khả năng trả nợ của khách hàng vay, đảm bảo kiểm soát nợ xấu mới phát sinh. Còn đối với các nợ xấu hiện hữu, cần tích cực xử lý thông qua việc đôn đốc khách hàng trả nợ, thu nợ, phát mại tài sản của nợ xấu. Ngân hàng Nhà nước cũng đã có khuôn khổ pháp lý đối với các công ty mua bán nợ để có thể tham gia xử lý nợ xấu.

Đối với trường hợp nợ xấu tăng cao, Ngân hàng Nhà sẽ thực hiện đồng bộ các biện pháp để tháo gỡ khó khăn, vừa giảm mặt bằng lãi suất cho vay, vừa chỉ đạo các tổ chức tín dụng phải phấn đấu tiết giảm chi phí hoạt động để tiếp tục giảm lãi suất cho vay cho doanh nghiệp và người dân. Trong giai đoạn nền kinh tế còn khó khăn, hệ thống các tổ chức tín dụng đã dành nguồn lực tài chính của mình để giảm được nhiều lãi suất cho khách hàng.

Giảm lãi suất sẽ làm tăng áp lực tỷ giá

Trả lời đại biểu về các giải pháp ổn định thị trường ngoại hối, tỷ giá và giải pháp của Ngân hàng Nhà nước để giảm lãi suất, nhằm giúp người dân tiếp cận được tín dụng dễ hơn, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, việc giảm lãi suất sẽ tác động đến tỷ giá, vì vậy, thời gian qua Ngân hàng Nhà nước phải cân bằng, thực hiện mục tiêu giảm lãi suất để hỗ trợ cho doanh nghiệp của người dân, nhưng nếu giảm lãi suất quá nhiều sẽ tác động làm tăng tỷ giá, có thể tạo tâm lý không yên tâm của nhà đầu tư nước ngoài nếu tỷ giá không ổn định.

“Việc có tiếp tục giảm lãi suất hay không phụ thuộc vào diễn biến kinh tế trong nước và thế giới, thanh khoản, tình trạng hệ thống ngân hàng. Thời gian vừa qua, chúng ta đã giảm mặt bằng lãi suất khá nhiều so với các nước, cho nên chúng tôi tiếp tục theo dõi", Thống đốc cho biết.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng thừa nhận thị trường tiền tệ quốc tế diễn biến phức tạp. Sau thời gian thắt chặt, Ngân hàng Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã nới lỏng chính sách tiền tệ, nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới cũng hạ lãi suất, điều chỉnh chính sách tiền tệ. Đồng USD biến động phức tạp, khi có thời điểm giảm mạnh, từ quý III lại tăng và hiện biến động ở mức cao.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhận định, những diễn biến này đã tác động tới thị trường ngoại hối trong nước. Việc ổn định tỷ giá, ngoại hối là khó khăn do phụ thuộc cung cầu thực trên thị trường, tức lượng ngoại tệ chi ra nền kinh tế và nguồn thu có được.

Bên cạnh đó, thị trường ngoại hối còn tồn tại tình trạng đôla hóa, nên chịu tác động tâm lý kỳ vọng lớn. Tức là tổ chức, doanh nghiệp có ngoại tệ thì không bán, khi chưa cần ngoại tệ, họ đã mua, nên đây là thách thức của điều hành. Dù vậy, Thống đốc nói NHNN kiên định mục tiêu điều hành tỷ giá, ngoại hối linh hoạt, phù hợp tình hình diễn biến thị trường. Hiện tỷ giá được phép dao động +/- 5%.

"Khi thị trường biến động quá lớn, Ngân hàng Nhà nước sẽ cân nhắc bán ngoại tệ để ổn định, đáp ứng nhu cầu người dân", Thống đốc thông tin.

Ngân hàng Nhà nước không có quy định cấm cho vay bất động sản

Trả lời đại biểu về dư nợ tín dụng bất động sản, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, dư nợ tín dụng đối với bất động sản tại Việt Nam hiện nay chiếm khoảng 20-21% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Việc các ngân hàng cấp tín dụng vào lĩnh vực nào, tỷ lệ bao nhiêu hoàn toàn phụ thuộc vào sự quyết định của họ, dựa trên cơ sở nguồn vốn huy động.

“Với mỗi một ngân hàng, huy động của người dân để cho vay, mỗi ngân hàng huy động kỳ hạn khác nhau. Có ngân hàng huy động được nhiều vốn dài hạn, nhưng cũng có đơn vị huy động được vốn ngắn hạn. Do đó, khi cấp tín dụng bất động sản, tín dụng trung dài hạn thì các ngân hàng phải cân đối”, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nói.

Theo Thống đốc, toàn hệ thống Việt Nam tiền gửi huy động đến 80% là vốn ngắn hạn, nên khả năng cho vay tiếp tục thị trường bất động sản phải dựa trên nguyên tắc an toàn, để đảm bảo khi người dân rút tiền thì các ngân hàng có khả năng chi trả.

Thống đốc nhấn mạnh, Ngân hàng Nhà nước không cấm cho vay bất động sản. Theo Thống đốc, khi quyết định cho vay, các tổ chức tín dụng không chỉ đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp bất động sản. Bởi vì có thể doanh nghiệp bất động sản vẫn có thể trả nợ được nhưng tổ chức tín dụng cũng không cho vay vì họ huy động nguồn vốn ngắn hạn trong khi dự án lại cần vốn lớn và kỳ hạn dài.

“Về mặt quy định, chúng tôi có chỉ tiêu sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn không được quá 30%. Trong giám sát hàng ngày, Ngân hàng Nhà nước cũng có cảnh báo với các tổ chức tín dụng có tiềm ẩn rủi ro như vậy để đảm bảo an toàn hệ thống”, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết thêm.

35 tổ chức tín dụng dành 405 nghìn tỷ đồng để tiếp tục cho vay mới sau bão số 3

Trả lời đại biểu về giải pháp của ngành Ngân hàng hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân chịu tác động của cơn bão số 3, đặc biệt là khách hàng và người dân trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, sau khi cơn bão số 3 xảy ra và có tác động nghiêm trọng với doanh nghiệp và người dân ở 26 tỉnh, thành phố, Ngân hàng Nhà nước đã cử lãnh đạo trực tiếp đi khảo sát ở Hải Phòng và Quảng Ninh là hai tỉnh chịu sự tác động mạnh mẽ của cơn bão số 3 và sơ bộ xác định dư nợ của riêng 2 tỉnh này là khoảng 12 nghìn tỷ đồng.

Ngân hàng Nhà nước cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung quan tâm và rà soát các khách hàng vay vốn tại tổ chức mình để xác định, đánh giá mức độ thiệt hại của các khoản khách hàng và người dân đã vay tại các ngân hàng. Trên cơ sở xác định số dư nợ tín dụng của các khách hàng và cá nhân bị thiệt hại khoảng 190 nghìn tỷ đồng, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung thực hiện các giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân như cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo các quy định hiện hành. Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ đạo các tổ chức tín dụng xem xét giảm lãi cho doanh nghiệp và người dân chịu tác động của cơn bão số 3.

Bên cạnh đó, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước cũng đang trong quá trình hoàn thiện các bước cuối cùng để ban hành một thông tư mới tiến hành cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho các khoản vay của các doanh nghiệp và người dân ở 26 tỉnh, thành phố.

“Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ đạo các tổ chức tín dụng phải xem xét miễn, giảm lãi cho doanh nghiệp và người dân chịu tác động bởi cơn bão và tích cực tham gia công tác an sinh xã hội. Tổng giá trị công tác an sinh xã hội ngay sau cơn bão của hệ thống tham gia là khoảng 40 tỷ đồng. Ngân hàng Nhà nước cũng đã tổ chức các hội nghị và chỉ đạo các tổ chức tín dụng cân nhắc xem xét cân đối nguồn vốn của mình để đưa ra các gói tín dụng”, Thống đốc nói.

Theo Thống đốc, đến nay có 35 tổ chức tín dụng đã công bố với tổng giá trị gói tín dụng là 405 nghìn tỷ đồng để tiếp tục cho vay mới đối với các doanh nghiệp và người dân chịu tác động với lãi suất ưu đãi hơn.

Tính đến ngày 31/10, các ngân hàng thương mại đã thực hiện cho vay mới theo chương trình ưu đãi với doanh số lũy kế khoảng 27 nghìn tỷ đồng; hạ lãi suất cho những khoản vay hiện hữu với dư nợ được giảm lãi suất khoảng 82 nghìn tỷ đồng. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng đã chỉ đạo tất cả các tổ chức tín dụng thực hiện các giải pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân, khách hàng là trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn theo Nghị định 55/2015 và Nghị định 116 (sửa đổi Nghị định 55/2015).