Mật ong Vân Hồ và câu chuyện xây dựng thương hiệu sản phẩm từ “tâm”

Khởi đầu từ gian khó

“Sống chết với nghề nuôi ong”- đó là lời anh Đoàn Đình Khính- Giám đốc Công ty TNHH Mật ong Vân Hồ (huyện Mộc Châu, tỉnh Sơn La) với tôi bên lề một sự kiện giới thiệu nông sản Sơn La tại Hà Nội tổ chức gần đây. Nghe anh kể thì đây là những lời tâm huyết ấy chứ chẳng phải nói cho hay, bởi đó là kết tinh của 2 thập kỷ cần mẫn theo đuổi nghề nuôi ong - nghề lắm gian truân.

Anh Khính bén duyên với nghề nuôi ong từ năm 2002. Những ngày đầu, tất cả chỉ là sự học hỏi tự phát, không kỹ thuật, không trang thiết bị, mọi thứ đều thiếu thốn. Nhưng với đức tính kiên trì, anh lặn lội tìm đọc tài liệu, tham gia các lớp tập huấn do Viện Ong Trung ương tổ chức, học cách nuôi ong bài bản và phòng trị bệnh cho đàn ong. Dần dần anh mới hiểu nết và cuối cùng chọn nuôi ong mật làm nghề.

Đến năm 2020, anh quyết định thành lập Công ty TNHH Mật ong Vân Hồ - đánh dấu bước chuyển mình từ mô hình hộ gia đình sang hướng chuyên nghiệp, bài bản. Hiện tại, gia đình anh Khính nuôi khoảng 220 đàn ong, trong đó có 100 đàn nuôi theo phương pháp thùng kế, 50 đàn nuôi mật hộp (hay còn gọi là mật ong bánh tổ) và phần còn lại là nuôi theo phương pháp truyền thống. Đàn ong sinh trưởng tốt, cho sản lượng ổn định, tạo ra nguồn thu nhập chính cho gia đình anh.

Mật ong hoa Đơn Buốt và mật ong bánh tổ là hai sản phẩm chính cũng đã được chứng nhận sản phẩm OCOP của Công ty TNHH Mật ong Vân Hồ. Mật ong bánh tổ là sản phẩm đặc trưng mà ít nơi có được. Ong được hướng dẫn xây tổ trực tiếp trong hộp, lấy mật từ tự nhiên, không qua xử lý hay vắt ép. Mật ong nguyên chất, được đóng nguyên hộp – đảm bảo giữ nguyên các thành phần dinh dưỡng như sáp ong, phấn hoa, keo ong. Người tiêu dùng có thể ăn cả phần sáp dẻo mềm, giàu dưỡng chất.

Còn với mật hoa Đơn Buốt – loại hoa mọc nhiều ở vùng núi Vân Hồ, mùa hoa kéo dài từ tháng 8 đến cuối năm, giúp ong dễ dàng khai thác mật thuần khiết, không bị lẫn tạp. Mật có màu vàng sáng, mùi thơm đặc trưng, vị đậm và rất “sạch”. Đó là lý do anh Khính luôn ghi rõ tên loại hoa làm mật trên bao bì, để người tiêu dùng hiểu và tin hơn vào nguồn gốc sản phẩm.

Trong suốt hai thập kỷ theo nghề, có những thời điểm anh Khính phải di chuyển đàn ong liên tục: từ Bắc Giang, Hưng Yên để lấy mật nhãn, mật vải; đến Phú Thọ, Hòa Bình khai thác mật keo; rồi xuôi vào Tây Nguyên, miền Nam lấy mật hoa cà phê. Nhưng từ khi Sơn La phát triển mạnh vùng cây ăn quả, vùng hoa lấy mật được hình thành tại chỗ, giúp người nuôi ong như anh “an cư lập nghiệp”, bớt đi gánh nặng di chuyển.

Cũng nhờ có lợi thế về địa lý, khí hậu ôn hòa, thảm thực vật phong phú, hoa nở quanh năm mà ong ở Vân Hồ luôn khỏe mạnh, mật thu được dày, ngọt, đậm và mang hương vị riêng biệt. Trung bình mỗi năm, gia đình anh Khính thu được khoảng 15 tấn mật ong các loại.

Khẳng định chất lượng, minh bạch xuất xứ

Không chỉ dừng lại ở việc nuôi ong, sản xuất mật, anh Khính còn chú trọng tới khâu truy xuất nguồn gốc và coi đây yếu tố cốt lõi tạo dựng lòng tin nơi khách hàng. Các sản phẩm của gia đình anh đều được gắn mã truy xuất minh bạch, từ đàn ong, vùng hoa, thời điểm khai thác, đến cách bảo quản, quy trình sản xuất.

Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh ngành mật ong Việt Nam đang chịu nhiều thách thức. Gần đây, việc Mỹ áp thuế chống bán phá giá khiến mật ong xuất khẩu gặp khó, nhiều sản phẩm phải quay về tiêu thụ nội địa, gây ra tình trạng thừa cung. Nhưng nhờ có thương hiệu, chất lượng và truy xuất rõ ràng, mật ong Vân Hồ của anh Khính vẫn tiêu thụ ổn định.

Sản phẩm không chỉ được bày bán tại các hội chợ, cửa hàng đặc sản mà còn xuất hiện trên các nền tảng số: Facebook, TikTok, Shopee… giúp tiếp cận lượng khách hàng đa dạng hơn.

Anh Khính cũng đánh giá cao sự hỗ trợ từ ngành Công Thương tỉnh Sơn La trong hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho doanh nghiệp nói chung, bà con dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh nói chung. Trong hai năm gần đây, doanh nghiệp của anh liên tục được mời tham gia các sự kiện xúc tiến thương mại, hội chợ nông sản ở nhiều vùng miền. “Khi trực tiếp gặp khách hàng, chúng tôi có cơ hội để giới thiệu nguồn gốc, chất lượng, chứng nhận OCOP… từ đó tạo dựng niềm tin, mở rộng thị trường”, anh chia sẻ.

Dù vậy, anh cũng bày tỏ mong muốn tỉnh Sơn La tiếp tục tổ chức nhiều hơn nữa các chương trình kết nối tiêu thụ, giúp doanh nghiệp địa phương quảng bá thương hiệu. Đồng thời, anh kêu gọi các hộ nuôi ong, hợp tác xã trên địa bàn cùng xây dựng hệ thống truy xuất, đồng hành trong việc tạo dựng thị trường mật ong minh bạch, chất lượng, cạnh tranh lành mạnh.

Kết thúc buổi chuyện trò với anh Khính, chúng tôi hiểu rằng, câu chuyện của anh không chỉ là hành trình lập nghiệp từ con ong. Đó còn là một minh chứng sống động về ý chí bền bỉ, tinh thần vượt khó của người nông dân khu vực miền núi xa xôi. Dù khó khăn về giao thông, cách trở về địa lý những người nông dân như anh Khính và đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn đã và đang bắt nhịp được thời cuộc trong việc đưa sản phẩm tiêu thụ trên các nền tảng số. Và với quan niệm phát triển sản phẩm từ “tâm” đã tạo nên giá trị của một “thương hiệu bản địa” mang tên Mật ong Vân Hồ.

Sản phẩm mật ong bánh tổ và mật ong hoa Đơn Buốt của Công ty TNHH Mật ong Vân Hồ đã được chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao, cùng xuất xứ rõ ràng đã tạo được lòng tin với người tiêu dùng.