Thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu sắp “kịch sàn”?

Bộ Tài chính vừa hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về mức thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn trong nước.

Theo đó, trước biến động mạnh của giá xăng dầu thế giới và trong nước, Bộ Tài chính tiếp tục đề xuất giảm 500-1.000 đồng/lít thuế BVMT đối với các mặt hàng xăng, dầu (tùy loại), với mục tiêu kìm đà tăng giá của mặt hàng thiết yếu này.

Trong lần thứ 2 đề xuất giảm thuế BVMT trong năm, các mặt hàng xăng, dầu trong nước đều được Bộ Tài chính đề xuất giảm kịch khung về mức sàn, gồm giảm từ 50%-70% so với mức thuế BVMT hiện tại.

Cụ thể, giảm 1.000 đồng/lít với các mặt hàng xăng, từ 2.000 đồng/lít hiện tại; giảm thêm 500 đồng/lít, xuống còn 1.000 đồng/lít thuế với nhiên liệu bay; dầu diesel giảm từ 1.000 đồng/lít xuống 500 đồng/lít; mặt hàng dầu mazut, dầu nhờn giảm 7.00 đồng/lít xuống còn 300 đồng/lít; mỡ nhờn giảm tương tự, từ 1.000 đồng/kg xuống 300 đồng/kg.

Theo Bộ Tài chính, dầu hỏa được đề xuất duy trì mức thuế BVMT ở 300 đồng/lít, giảm 700 đồng/lít, vì đây là mức sàn trong định mức cho phép.

Nếu được Quốc hội thông qua trong tháng 7/2022, hiệu lực thi hành của Nghị quyết sẽ từ 01/8/2022 đến hết năm. Từ ngày 01/01/2023, mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn tiếp tục thực hiện theo Nghị quyết số 579/2018/UBTVQH14 của UBTV Quốc hội.

Trước đó, tại Nghị quyết liên quan đã được ban hành và có hiệu lực từ 01/4, Quốc hội đã "chốt" phương án giảm mức thuế BVMT đối với xăng là 2.000 đồng/lít; dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn là 1.000 đồng/lít; mỡ nhờn là 1.000 đồng/kg; dầu hỏa là 300 đồng/lít.

ƯỚC TÍNH NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC SẼ GIẢM THU KHOẢNG 7.000 TỶ ĐỒNG BỞI CHÍNH SÁCH

Đại diện cơ quan soạn thảo, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay các hoạt động kinh tế - xã hội đã chuyển về trạng thái như trước khi xảy ra dịch COVID-19. Do đó, dự kiến sản lượng tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn năm 2022 tương đương như thời điểm trước khi xảy ra dịch COVID-19.

Với lượng tiêu thụ này, nếu áp dụng chính sách giảm mức thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất nêu trên, Bộ Tài chính tính toán ước giảm thu ngân sách nhà nước (NSNN) bình quân (đã bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng - VAT) khoảng 1.400 tỷ đồng/tháng.

Hôm 16/6, thông tin với báo chí về đề xuất tiếp tục giảm thuế BVMT với xăng dầu, Thứ trưởng Bộ Tài chính Tạ Anh Tuấn cho biết việc giảm thuế BVMT đối với các mặt hàng xăng dầu từ 01/4/2022 đã làm giảm giá xăng dầu khoảng từ 770-2.200 đồng/lít tùy loại và giảm số thu NSNN khoảng 23.900 tỷ đồng.

Tuy nhiên, thời gian qua, giá xăng dầu thế giới tiếp tục có biến động và hiện nay Bộ Tài chính đã xin ý kiến các bộ, ngành để báo cáo Chính phủ, báo cáo UBTV Quốc hội để giảm thuế BVMT xuống mức sàn.

Như vậy, với trường hợp Nghị quyết có hiệu lực từ ngày 01/8/2022, ước giảm thu NSNN (đã bao gồm cả phần giảm thuế VAT) là khoảng 7.000 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, nếu tính cả phần ước giảm thu NSNN theo Nghị quyết 18/2022/UBTVQH15 (khoảng 2.661 tỷ đồng/tháng) thì tổng giảm thu NSNN bình quân một tháng ước khoảng 4.061 tỷ đồng/tháng và cả năm là khoảng 20.305 tỷ đồng.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, việc giảm thuế BVMT sẽ làm giảm thu NSNN nhưng cùng với sự phục hồi của nền kinh tế, khi chúng ta kiểm soát được đại dịch, tổng thể thu NSNN năm 2022 sẽ tăng lên; đến nay đã đạt hơn 60% so với dự toán được giao. Vì vậy, trong cân đối chung, NSNN sẽ đảm bảo, bù đắp được các khoản giảm cho giảm thuế BVMT.

Hiện chi phí nhiên liệu chiếm khoảng 30-40% trong cơ cấu giá thành vận tải hàng không; từ 35-40% giá thành vận tải đối với các dịch vụ xe container, xe tải nặng và khoảng 25% đối với các loại xe khác.

Xăng dầu là nguyên nhiên liệu đầu vào của hầu hết các ngành sản xuất trong nền kinh tế, đặc biệt là nhóm ngành huyết mạch như giao thông vận tải, điện... Do đó, việc giảm thuế BVMT đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, từ đó giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất kinh doanh.