Cà phê, hồ tiêu Việt Nam hưởng lợi lớn từ chính sách thuế mới của Mỹ

Ý nghĩa đặc biệt đối với hồ tiêu và gia vị Việt Nam

Theo Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), ngày 14/11/2025 (giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký Sắc lệnh hành pháp sửa đổi phạm vi áp dụng thuế đối ứng được công bố từ ngày 2/4/2025 nhằm xử lý thâm hụt thương mại. Với thay đổi này, một số sản phẩm nông nghiệp đủ điều kiện sẽ không còn chịu thuế đối ứng, tức được miễn hoàn toàn loại thuế này.

Các mặt hàng được miễn thuế gồm: cà phê và trà (coffee and tea); trái cây nhiệt đới và nước ép (tropical fruits and fruit juices); ca cao và gia vị (cocoa and spices); chuối, cam quýt, cà chua (bananas, oranges, tomatoes) và thịt bò (beef). Quy định miễn thuế có hiệu lực từ 12:01 a.m. (EST) ngày 13/11/2025.

Theo phía Mỹ, việc miễn thuế diễn ra sau khi đạt tiến triển trong đàm phán thương mại song phương và bối cảnh sản xuất - nhu cầu - thị trường cho phép. Đây được coi là động thái mở rộng phạm vi miễn thuế với các mặt hàng không ảnh hưởng đến sản xuất nội địa.

Với Việt Nam - quốc gia xuất khẩu lớn về hồ tiêu và gia vị - động thái này giúp giảm rào cản chi phí, nâng cao sức cạnh tranh tại thị trường Mỹ. Tuy nhiên, VPSA lưu ý rằng việc miễn thuế chỉ áp dụng cho “certain qualifying agricultural products”, tức không phải mọi sản phẩm đều được miễn; doanh nghiệp cần kiểm tra kỹ với đối tác nhập khẩu và tiếp tục tuân thủ các yêu cầu phi thuế như tiêu chuẩn SPS, kiểm nghiệm dư lượng, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc.

Doanh nghiệp thủy sản băn khoăn về thuế tôm, cà phê, tiêu và triển vọng giảm chi phí cho doanh nghiệp

Ông Trần Văn Phẩm, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thủy sản Sóc Trăng (STAPIMEX) cho biết, có thông tin cho rằng Mỹ đã chấp thuận giảm thuế đối ứng xuống 0% đối với nhiều hàng nông sản, nhưng trong đó không có tôm. Đến thời điểm hiện tại, doanh nghiệp xuất khẩu tôm đi Mỹ vẫn đang chịu mức thuế đối ứng 20%.

“Nếu doanh nghiệp Việt Nam được hưởng mức thuế 0% sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu tôm sang Mỹ, đặc biệt so với các nước đối thủ. Nhưng hiện chưa có quyết định chính thức, nên doanh nghiệp vẫn phải đóng thuế 20%”, ông Phẩm nói.

Ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA) cho biết, Việt Nam và Mỹ vẫn đang đàm phán về thuế đối ứng, hiện chưa có kết quả cuối cùng. Theo ông, nếu thuế đưa về 0%, chi phí và giá thành của doanh nghiệp xuất khẩu sẽ giảm đáng kể. Ngược lại, duy trì mức thuế 20% sẽ khiến doanh nghiệp Mỹ phải gánh thêm chi phí, từ đó ảnh hưởng tới sức mua.

Ông cũng lưu ý rằng thuế đối ứng tăng có thể khiến giá bán cuối cùng tại thị trường Mỹ tăng cao, dẫn đến việc người tiêu dùng Mỹ hạn chế chi tiêu. Tuy nhiên, đánh giá tác động cần dựa vào thực tế thị trường hơn là phỏng đoán.

Ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch VICOFA cho rằng, việc Mỹ miễn thuế cho cà phê và hồ tiêu là điều đã được dự đoán từ trước, khi Tổng thống Mỹ từng đề cập rằng những mặt hàng nước Mỹ không sản xuất hoặc không đủ dùng sẽ được đưa về thuế 0%.

Theo ông Nam, nhiều khách hàng nước ngoài đã thông báo mức thuế về 0% từ ngày 13/11, đồng thời cho biết mức thuế cao trước đó khiến doanh nghiệp Mỹ khó mua hàng, người tiêu dùng Mỹ cũng phản ứng vì giá cao. Vì vậy, việc Mỹ điều chỉnh thuế một phần để giảm áp lực cho thị trường nội địa, và Việt Nam được hưởng lợi theo.

Ngành điều tiếp tục bất lợi vì chưa được miễn thuế

Theo ông Tạ Quang Huyên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam, hạt điều vẫn không nằm trong danh sách được miễn thuế đối ứng của Mỹ. Điều này khiến doanh nghiệp Việt Nam gặp nhiều bất lợi: khi nhập khẩu điều thô từ châu Phi phải trả thuế và khi xuất khẩu điều nhân sang Mỹ lại tiếp tục chịu mức thuế 20%. Trong khi đó, các quốc gia châu Phi xuất khẩu điều nhân sang Mỹ được hưởng thuế 0%.

Châu phi là cường quốc sản xuất điều thô nhưng khi xuất khẩu điều nhân sang Mỹ hưởng mức thuế 0%, trong khi đó doanh nghiệp Việt Nam mua điều thô từ các nước châu Phi phải chịu thuế nhập khẩu, khi xuất khẩu điều nhân sang Mỹ phải chịu thuế đối ứng đến 20%. Tuy nhiên, điều cũng là một trong những mặt hàng Chính phủ Việt Nam đang đàm phán thuế đối ứng với phía Mỹ.

So với doanh nghiệp châu Phi thì doanh nghiệp Việt Nam chịu nhiều bất lợi về mặt thuế suất. Nguyên nhân được lý giải là chính phủ các nước châu Phi muốn bảo hộ ngành chế biến nội địa và thu hút đầu tư.

Theo ông Huyên, vấn đề cốt lõi không nằm ở chuyện “tránh thuế để hưởng lợi ngay”, mà ở tương quan thuế giữa các quốc gia. Nếu Việt Nam không bị áp thuế trong khi các nước châu Phi bị đánh thuế, Việt Nam sẽ có lợi thế cạnh tranh, bởi khi đó ngành chế biến điều của châu Phi khó phát triển mạnh, tạo dư địa cho doanh nghiệp Việt mở rộng thị phần. Ngược lại, nếu Mỹ không có chính sách thuế thân thiện hơn đối với Việt Nam và vẫn duy trì mức thuế hiện tại, điều nhân Việt Nam sẽ rất khó cạnh tranh tại thị trường này.

Song, đến nay, các cuộc đàm phán giữa Việt Nam và Mỹ về nhóm hàng này vẫn chưa có chuyển biến, doanh nghiệp xuất khẩu điều tiếp tục chịu thuế đối ứng 20%.

Việt Nam – Hoa Kỳ tiếp tục thúc đẩy đàm phán Hiệp định Thương mại đối ứng

Từ ngày 12–14/11/2025, tại Washington D.C., các phiên đàm phán kỹ thuật về Hiệp định Thương mại đối ứng cân bằng và công bằng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ tiếp tục diễn ra dưới sự chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Trưởng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer.

Theo Bộ Công Thương, sau phiên đàm phán cấp Bộ trưởng ngày 10/11, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân đã làm việc với Phó Đại diện Thương mại Mỹ Rick Switzer để khởi động các phiên đàm phán kỹ thuật. Hai bên tập trung trao đổi về quan hệ kinh tế - thương mại song phương và triển khai các nội dung đã thống nhất trước đó.

Cuộc làm việc diễn ra trong không khí cởi mở và mang tính xây dựng, là bước đi quan trọng cho các nhóm kỹ thuật nhằm thúc đẩy hoàn tất Hiệp định Thương mại đối ứng. Phía Mỹ đánh giá cao nỗ lực cải cách và hội nhập của Việt Nam, đồng thời khẳng định tiếp tục hợp tác chặt chẽ để tiến trình đàm phán đạt kết quả tích cực.

Hai bên nhất trí tăng cường trao đổi, hướng tới sớm hoàn thiện khuôn khổ hợp tác thương mại song phương mới, góp phần làm sâu sắc quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.