Tăng xử phạt đối với người nổi tiếng quảng cáo sai sự thật

Các đại biểu Quốc hội quan tâm đến vấn đề quảng cáo trên nền tảng số với sự tham gia của nghệ sĩ, các KOL (người có sức ảnh hưởng), những cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp có tầm ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực, ngành nghề đối với xã hội.

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho rằng, những nghệ sĩ, người nổi tiếng, người làm nội dung trên nền tảng mạng xã hội như YouTuber, Tiktoker, Facebooker... có sức ảnh hưởng lớn đến thị trường. Những người này trải nghiệm và đưa ra các đánh giá, nhận xét chủ yếu theo quan điểm và góc nhìn cá nhân, tạo sự tin tưởng từ khách hàng, nhất là trong các chiến dịch marketing. Với sức ảnh hưởng, họ là những người truyền cảm hứng, dẫn dắt dư luận, có khả năng ảnh hưởng đến quyết định của người khác.

Trong dự thảo luật lần này quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo, phát hành quảng cáo, người truyền tải sản phẩm quảng cáo là những người có ảnh hưởng. Song cần tăng cường xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quảng cáo bởi tác động trực tiếp của nó đến tính mạng, sức khỏe của người dân. Cũng theo đại biểu Huỳnh Thị Phúc, cần có cơ chế quản lý nghiêm đối với người nổi tiếng, người có ảnh hưởng. Những người này làm trong các cơ quan, tổ chức, khi họ vi phạm quy định quảng cáo, đặc biệt là quảng cáo sai sự thật thì các cơ quan, tổ chức đó cần có cơ chế quản lý chặt chẽ.

Đại biểu Trần Khánh Thu, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình, đề nghị có chế tài xử lý nghiêm đối với các trang tin điện tử đăng tải quảng cáo sai sự thật, không đúng theo công dụng, nội dung của sản phẩm để công tác quản lý, kiểm soát đối với nội dung và hoạt động quảng cáo được chặt chẽ; bổ sung quy định yêu cầu các trang tin phải chịu trách nhiệm kiểm duyệt quảng cáo trước khi đăng tải nội dung, thay vì chỉ dựa vào hệ thống quảng cáo tự động như hiện nay; quy định rõ hơn trong luật cơ chế bồi thường với hoạt động quảng cáo sai của người chuyển tải quảng cáo, nhất là những người nổi tiếng. Có thể bổ sung nghĩa vụ phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường vì hành động quảng cáo sai.

Đại biểu Trần Khánh Thu dẫn chứng kinh nghiệm ở Mỹ, Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) yêu cầu người nổi tiếng phải tiết lộ rõ ràng mối quan hệ tài chính với thương hiệu khi quảng cáo sản phẩm. Quảng cáo phải trung thực, không gây hiểu lầm về hiệu quả hoặc tính năng của sản phẩm. Còn Hàn Quốc cấm các hoạt động quảng cáo trá hình trên mạng xã hội. Nếu vi phạm có thể bị phạt tối đa 2% doanh thu quảng cáo hoặc tối đa 500 triệu won (khoảng 8,7 tỷ đồng). Năm 2022, Hàn Quốc bổ sung quy định cấm nghệ sĩ làm gương mặt đại diện cho các hãng rượu để hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến giới trẻ.

Cùng với các trách nhiệm pháp lý, tham gia thảo luận về dự thảo Luật Quảng cáo (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị tăng trách nhiệm bồi thường của người nổi tiếng khi quảng cáo sai sự thật.

Trước đó, trong họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3-2025, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Hải Bình khẳng định, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo trình Quốc hội tháng 5-2025, ban soạn thảo đã bổ sung một số điều rất cụ thể liên quan đến người nổi tiếng, các nghệ sĩ tham gia vào quảng cáo. Trước hết, mỗi người tham gia vào quảng cáo trên mạng phải chịu trách nhiệm trước luật pháp nói chung và Luật Quảng cáo nói riêng. Trong đó tăng mức chế tài xử phạt hoặc cấm quảng cáo; có biện pháp hạn chế hoạt động nghệ thuật, hạn chế xuất hiện trên truyền thông, mạng xã hội... 

Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình cũng đề nghị các cơ quan báo chí tăng cường công tác truyền thông, góp phần nâng cao nhận thức của người dân để mọi người đều có khả năng đánh giá thật/giả về nội dung quảng cáo; đồng thời nâng cao nhận thức của người nổi tiếng, người tham gia hoạt động nghệ thuật để họ hiểu việc tham gia quảng cáo có khả năng phải đánh đổi uy tín, sự yêu mến của công chúng mà rất khó mới có thể xây dựng được.

MINH ANH