Pháp luật và cuộc sống: Bài học đắt giá vì giao xe cho con chưa đủ điều kiện lái xe

Trước đó, tháng 6-2024, chị Lý mua một chiếc xe máy điện và giao xe cho con trai mình là Quản Đức Lương (sinh năm 2009) sử dụng để đi học tại một trường THPT trên địa bàn. Tại thời điểm đó, Lương mới 15 tuổi và chưa đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông.

Đội Cảnh sát giao thông số 1, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an TP Hà Nội kiểm tra, kiểm soát thanh, thiếu niên vi phạm trật tự, an toàn giao thông. Ảnh: NGUYỄN HUYỀN

Đến ngày 14-8-2024, trong lúc điều khiển xe máy điện, Lương đã tông vào xe máy do anh Đoàn Văn Th. (sinh năm 1988, trú tại xã Văn Hội) điều khiển. Trên xe của anh Th. còn chở theo con trai là bé Đoàn Trung H. (sinh năm 2015). Vụ va chạm khiến anh Th. và bé H. bị thương nặng, phải nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hải Dương. Kết quả giám định cho thấy, anh Th. bị tổn thương cơ thể 90%, còn bé H. bị tổn thương 37%.

Vụ việc này không phải trường hợp hiếm. Tình trạng người chưa đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đang có dấu hiệu gia tăng, đặc biệt là ở lứa tuổi vị thành niên, học sinh. Nhiều người vẫn có suy nghĩ rằng, chỉ ai trực tiếp điều khiển phương tiện tham gia giao thông mới phải chịu trách nhiệm trước pháp luật, còn người giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển thì “vô can”.

Tuy nhiên, Nghị định số 168/2024/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, có hiệu lực từ ngày 1-1-2025 quy định rõ mức xử phạt đối với hành vi giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển. Cụ thể, phạt tiền từ 8 triệu đồng đến 10 triệu đồng đối với cá nhân giao xe mô tô, xe gắn máy; phạt tiền từ 16 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với tổ chức giao xe mô tô, xe gắn máy. Đáng chú ý, nếu giao xe ô tô cho người chưa đủ điều kiện điều khiển, mức phạt tăng lên 28-30 triệu đồng đối với cá nhân và 56-60 triệu đồng đối với tổ chức.

Về trách nhiệm hình sự, Điều 264 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, quy định: Nếu người giao xe biết rõ người nhận xe không có giấy phép lái xe, đang trong tình trạng sử dụng rượu, bia hoặc chất kích thích, hoặc không đủ điều kiện khác theo quy định pháp luật mà vẫn giao xe, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như gây chết người, thương tích nặng hoặc thiệt hại tài sản từ 100 triệu đồng trở lên thì có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm.

Như vậy, so với Nghị định số 100/2019/NĐ-CP trước đây chỉ phạt tiền từ 800.000 đồng đến 2 triệu đồng thì mức phạt hiện tại đã tăng gấp hàng chục lần. Đây cũng là mức phạt được đánh giá là đủ sức răn đe, hạn chế được hành vi giao xe cho con chưa đủ tuổi điều khiển của các bậc cha mẹ. Nhiều người, đặc biệt là phụ huynh, vì chủ quan hoặc tình cảm cá nhân mà giao xe cho con em mình khi chưa đủ điều kiện, vô tình đẩy cả bản thân lẫn người khác vào nguy cơ chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Việc tuân thủ quy định không chỉ giúp phòng tránh tai nạn giao thông mà còn bảo vệ chính người giao xe khỏi những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức để hạn chế tình trạng này, bởi chỉ khi ý thức của người dân được nâng cao, những vụ việc đáng tiếc mới có thể giảm thiểu, góp phần bảo đảm an toàn giao thông.

Luật sư TRẦN HỒNG TÌNH, Đoàn Luật sư TP Hà Nội