UBND tỉnh Ninh Thuận tham gia ý kiến về việc tái khởi động dự án điện hạt nhân

Ninh Thuận sẵn sàng cho phát triển điện hạt nhân

Ngày 2/11/2024 vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Trần Quốc Nam đã ký Văn bản số 5103 /UBND-KTTH gửi Bộ Công Thương tham gia ý kiến về phát triển điện hạt nhân trên địa bàn. Theo đó, tiếp nhận Công văn số 8633/BCT-ĐL ngày 28/10/2024 của Bộ Công Thương về lấy ý kiến góp ý đối với Báo cáo số 250/BC- BCT ngày 01/10/2024 về phát triển điện hạt nhân, căn cứ tình hình thực tiễn và định hướng sắp tới, UBND tỉnh Ninh Thuận có ý kiến tham gia cụ thể:

Ngày 25/11/2009, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 41/2009/QH12 về chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận với tổng công suất 4.000MW. Đây là dự án trọng điểm quốc gia, tác động lớn và có vai trò động lực quyết định đến phát triển kinh tế của tỉnh. Vì vậy, Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của Ninh Thuận giai đoạn 2010-2020 được xây dựng xoay quanh trục phát triển của dự án điện hạt nhân và những tác động lan tỏa đến các lĩnh vực ngành nghề trong kịch bản phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đến năm 2020.

Ninh Thuận là địa phương đầu tiên của cả nước tái khởi động dự án điện hạt nhân - Ảnh minh họa

Tuy nhiên, UBND tỉnh Ninh Thuận cũng cho rằng, ngày 26/11/2016 Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 31/2016/QH14 dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận. Chủ trương này đã phá vỡ các kịch bản tăng trưởng và phát triển của tỉnh đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Trong bối cảnh đó, trên cơ sở xác định tiềm năng lợi thế về năng lượng tái tạo, Ninh Thuận đã điều chỉnh chiến lược sang phát triển năng lượng tái tạo, đến nay trên địa bàn có 57 dự án/3.750MW tạo động lực thúc đẩy mạnh mẽ phát triển kinh tế - xã hội.

Đồng thời, UBND tỉnh Ninh Thuận cho biết, về đầu tư hạ tầng phát triển điện hạt nhân từ khi triển khai đến khi dừng thực hiện 02 Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2, Ban quản lý điện hạt nhân đã xây dựng Hệ thống cấp điện phục vụ thi công nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, xây dựng khu quản lý vận hành, khu chuyên gia và trụ sở Ban quản lý dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Cùng với đó, Ninh Thuận đã tiến hành xây dựng Đề án ổn định sản xuất, đời sống nhân dân khu vực dự án và phát triển khu dân cư đối với 02 vị trí xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận. Đến nay, đề án đã được cấp 423 tỷ đồng, (nguồn vốn ngân sách Trung ương 273 tỷ; vốn ngân sách tỉnh 150 tỷ đồng) để thực hiện đầu tư kết cấu hạ tầng. Hiện tỉnh đang triển khai xây dựng 18 hạng mục công trình kết cấu hạ tầng.

Về đào tạo nguồn nhân lực từ năm 2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã cử tổng cộng 323 sinh viên đi học các chuyên ngành liên quan đến điện hạt nhân tại các trường đại học của Liên bang Nga. Trong tổng số 323 sinh viên này, đó có 87 sinh viên là người tỉnh Ninh Thuận. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã làm việc với phía Nhật Bản về đào tạo nhân lực từ trình độ đại học trở lên cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận 2, trong đó có đào tạo 100 sinh viên tại các trường đại học của Nhật Bản từ năm 2016. Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng đã triển khai thực hiện dự án đào tạo nguồn nhân lực cho các Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 cho 31 sinh viên các chuyên ngành liên quan đến điện hạt nhân.

UBDN tỉnh Ninh Thuận còn cho biết: Theo Quyết định số 1319/QĐ-TTg ngày 10/11/2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Ninh Thuận thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã giữ các vị trí đã quy hoạch xây dựng các Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 làm đất dự trữ chiến lược lâu dài cho năng lượng, đảm bảo thuận lợi để thu hồi sau này khi có yêu cầu thực hiện các dự án quan trọng quốc gia. Quy hoạch để khai thác, sử dụng đất dự trữ chiến lược này hiệu quả, phù hợp quy định pháp luật và đảm bảo lợi ích của người dân,... quan tâm đầu tư nâng cấp, xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật thiết yếu, cấp bách phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân trong vùng quy hoạch địa điểm xây dựng 2 nhà máy điện hạt nhân: Giao thông, điện, cấp thoát nước, vệ sinh môi trường, các công trình giáo dục, phúc lợi xã hội,... đảm bảo đồng bộ, kết nối, liên thông với các khu vực xung quanh.

Điện hạt nhân – loại hình năng lượng sạch mang tính chiến lược

Cùng với việc chuẩn bị kỹ lưỡng về việc phát triển điện hạt nhân, UBND tỉnh Ninh Thuận còn cho rằng: Với mục tiêu phát triển điện hạt nhân nhằm đảm bảo vững chắc an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững, đáp ứng mục tiêu phát thải ròng bằng “0” năm 2050, từng bước xây dựng và phát triển ngành công nghiệp điện hạt nhân có đóng góp hiệu quả trực tiếp cho phát triển kinh tế - xã hội và tăng cường tiềm lực khoa học, công nghệ của đất nước; với xu thế cơ cấu các nguồn điện năng lượng tái tạo cả nước ngày càng tăng theo định hướng Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 (Điện gió trên bờ 21.880 MW chiếm 14,5% tổng công suất các nhà máy điện; điện gió ngoài khơi 6.000 MW, chiếm 4%, Điện mặt trời tập trung 12.836 MW,…). "Do đó việc bổ sung một loại hình năng lượng sạch chạy nền mang tính ổn định chiến lược là điện hạt nhân, UBND tỉnh Ninh Thuận đồng thuận sự cần thiết nghiên cứu phát triển điện hạt nhân theo đề nghị của Bộ Công Thương tại Báo cáo số 250/BC- BCT ngày 01/10/2024"- UBND tỉnh Ninh Thuận nêu rõ.

Để việc nghiên cứu phát triển điện hạt nhân đảm bảo vững chắc an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững, đáp ứng mục tiêu phát thải ròng bằng “0” năm 2050, tỉnh Ninh Thuận kiến nghị một số nội dung cụ thể: Thứ nhất, hiện nay, Ninh Thuận đang triển khai đầu tư xây dựng 18 hạng mục công trình kết cấu hạ tầng tại 02 vị trí xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1, 2 và có nguồn nhân lực được cử đi đào tạo chuyên sâu về điện hạt nhân vừa qua tại các quốc gia (trong đó có sinh viên Ninh Thuận). Do đó, các bộ, ngành liên quan cần xác định lộ trình phát triển điện hạt nhân cụ thể, nhằm tránh làm lãng phí nguồn lực đầu tư từ ngân sách nhà nước, đất đai tại 02 vị trí xây dựng Nhà máy điện hạt nhân và nhân lực được đào tạo chuyên sâu về điện hạt nhân vừa qua. UBND tỉnh Ninh Thuận đề nghị Bộ Công Thương kiến nghị các cơ quan thẩm quyền Trung ương xem xét, có chủ trương thống nhất để thực hiện bảo đảm hiệu quả, đồng bộ, tạo niềm tin cho nhân dân khi triển khai chủ trương phát triển điện hạt nhân tại Ninh Thuận.

Thứ hai, UBND tỉnh Ninh Thuận kiến xây dựng, hoàn thiện các quy định pháp luật đầy đủ, chặt chẽ, đồng bộ, thống nhất; ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù để bảo đảm cơ sở pháp lý cho việc phát triển điện hạt nhân.

Thứ ba, Ninh Thuận có tiềm năng về phát triển năng lượng, năng lượng tái tạo, được Chính phủ xác định là Trung tâm năng lượng tái tạo của cả nước theo Nghị quyết 115/NQ-CP ngày 31/8/2018 và năng lượng, năng lượng tái tạo là ngành trụ cột quan trọng số 1 của tỉnh trong Quy hoạch tỉnh. Do đó, UBND tỉnh Ninh Thuận đề nghị Bộ Công Thương trong quá trình triển khai chiến lược phát triển điện hạt nhân, cần nghiên cứu, đề xuất xây dựng Ninh Thuận thành "Trung tâm công nghiệp xanh, sạch" nhằm tạo lợi thế cạnh tranh cho Ninh Thuận cũng như cho Quốc gia trong phát triển kinh tế- xã hội trong thời gian đến.