Thủy điện giữ thế chủ động mùa mưa bão nhờ hệ thống hỗ trợ vận hành hồ chứa HNT
Thủy điện ứng dụng hệ thống HNT giúp chủ động vận hành hồ chứa theo thời gian thực, giảm thiểu rủi ro mùa mưa lũ, nâng cao an toàn và hiệu quả kinh tế.
Hệ thống Hydropower New Technology (HNT) giúp thủy điện vận hành hồ chứa theo thời gian thực
Bước vào mùa mưa 2025, các nhà máy thủy điện đứng giữa áp lực kép khi vừa phải đảm bảo vận hành an toàn và hiệu quả cho công trình, vừa đảm bảo an toàn cho vùng hạ du. Theo dự báo, ENSO có khả năng duy trì trạng thái trung tính đến hết hè 2025, sau đó pha trung tính tiếp tục duy trì với xác suất trên 50%. Đây là một tín hiệu cho thấy thời tiết có thể biến động nhiều, thậm chí có khả năng khó dự báo hơn so với những năm El Nino hay La Nina rõ rệt.
Ảnh: Bản đồ dự báo ENSO từ tháng 5 năm 2025
Tại miền Bắc, lượng mưa có xu hướng thiếu hụt trong tháng 6 và 9, nhưng tháng 10 lại được dự báo vượt cùng kỳ năm. Khu vực Bắc Trung Bộ có khả năng mưa nhiều hơn trong các tháng 6, 8 và 10. Dự báo từ tháng 6 đến 10/2025, sẽ có khoảng 8-10 cơn bão/ Áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) hoạt động trên Biển Đông, trong đó 4-6 cơn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền. Dù không xuất hiện siêu bão như Yagi năm 2024, nguy cơ thiệt hại vẫn hiện hữu.
Các nhà máy thủy điện luôn đối mặt với thách thức lớn trong vận hành khi phải giải bài toán thời tiết đầy biến động. Đặc biệt, cách vận hành truyền thống – dựa vào số liệu lịch sử và báo cáo định kỳ – ngày càng bộc lộ nhiều hạn chế khi không thể phản ứng đủ nhanh và chính xác trước các tình huống thời tiết cực đoan và bất thường.
Theo Luật Tài nguyên nước (2023) và Nghị định số 53/2024/NĐ-CP của Chính phủ yêu cầu thủy điện phải đáp ứng hệ thống giám sát, vận hành hồ chứa theo thời gian thực. Đây không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là “vũ khí công nghệ” giúp thủy điện chủ động ứng phó thiên tai.
Hệ thống hỗ trợ vận hành hồ chứa HNT là giải pháp toàn diện do WeatherPlus phát triển, cung cấp cho nhà máy các công cụ vận hành hiện đại, hỗ trợ đắc lực vào quá trình vận hành theo thời gian thực.
Cụ thể, hệ thống HNT cung cấp mô hình dự báo mưa từ 3-10 ngày, dự báo lưu lượng trong 03 ngày chuyên biệt cho từng lưu vực thủy điện giúp tối ưu hóa lợi ích từ khai thác tài nguyên nước. Các yếu tố khí tượng thủy văn được tính toán theo thời gian thực, thông tin biểu diễn trực quan bằng đồ thị giúp người dùng nắm bắt toàn diện về tình hình lưu vực, hồ chứa và xu hướng dòng chảy.
Ảnh: Công cụ Risk Analysis Tool
Trong vận hành hồ chứa, thời tiết bất định và điều kiện thủy văn phức tạp khiến mọi quyết định đều tiềm ẩn rủi ro. Để hỗ trợ nhà máy đưa ra phương án phù hợp, HNT tích hợp công cụ phân tích rủi ro RAT (Risk Analysis Tool), với 25 kịch bản mưa lũ và vận hành đi kèm. Hệ thống cho phép đánh giá xác suất và hậu quả của từng phương án, từ đó xây dựng quy trình vận hành chủ động, linh hoạt, giảm thiểu rủi ro trong mọi tình huống.
Từ dự báo chính xác đến tối ưu kinh tế vận hành
Hiệu quả của hệ thống HNT đã được chứng minh tại gần 50 thủy điện thí điểm và triển khai. Đặc biệt trong cơn bão Yagi (2024), hệ thống HNT đã dự báo mưa và lưu lượng về hồ với độ chính xác khả dụng (70-80%), giúp các nhà máy thủy điện Khánh Khê, Bản Nhùng, Thác Xăng trên hệ thống sông Kỳ Cùng vận hành an toàn, đúng quy trình trong cơn lũ lịch sử với đỉnh lưu lượng lớn nhất chưa từng ghi nhận trước đó.
Ảnh: Biểu đồ phân tích hiệu quả vận hành trận lũ ngày 12-14/06/2025
Gần đây nhất, trong trận lũ từ ngày 12-14/06/2025 do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 1, kịch bản mô phỏng vận hành HNT đã khuyến nghị nhà máy thủy điện Hố Hô hạ thấp mực nước từ ngày 11/6, vận hành đón lũ thành công giúp nhà máy không chỉ vận hành an toàn, tuân thủ đúng quy trình vận hành hồ chứa mà còn gia tăng gần 300 triệu VNĐ nhờ tối ưu sản lượng phát điện trước lũ.
Thủy điện Thác Xăng là một trong những nhà máy đầu tiên đưa vào sử dụng hệ thống HNT, sau 8 năm triển khai, thủy điện đã ghi nhận nhiều kết quả tích cực trong công tác điều tiết và vận hành. Ông Hà Văn Thủy - Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thủy điện Sử Pán 1 (sở hữu thủy điện Thác Xăng) đánh giá: “Hệ thống HNT giúp nâng cao khả năng dự báo lũ, cắt đỉnh lũ lịch sử, giảm thiểu thiệt hại cho vùng hạ du và tăng hiệu quả kinh tế vận hành lên đến 10%”.
Trước bối cảnh biến đổi khí hậu đang làm gia tăng, tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan, các thủy điện cần sớm chuyển mình để thích ứng, chủ động ứng phó trước mưa lũ bất thường. Việc đầu tư vào hệ thống hỗ trợ vận hành như HNT là bước đi dài hạn, tuân thủ quy định pháp luật, thể hiện chiến lược chuyển đổi số ngành thủy điện – hướng tới một tương lai vận hành thông minh và bền vững.
WeatherPlus sẵn sàng hỗ trợ các nhà máy thủy điện triển khai thí điểm miễn phí hệ thống hỗ trợ vận hành hồ chứa HNT.
📩 Để được tư vấn vui lòng liên hệ đội ngũ chuyên gia HNT tại hotline: (+84) 888 99 3663
Website: weatherplus.vn
Email: [email protected]
HNT (Hydropower New Technology) là hệ thống hỗ trợ vận hành hồ chứa theo thời gian thực, do WeatherPlus phát triển. Hệ thống tích hợp dự báo mưa, lưu lượng dòng chảy, phân tích rủi ro với 25 kịch bản vận hành mưa lũ, giúp nhà máy thủy điện đưa ra quyết định kịp thời, chính xác. HNT đã được ứng dụng tại gần 50 thủy điện, chứng minh hiệu quả trong các tình huống thời tiết cực đoan, góp phần tăng hiệu quả vận hành và đảm bảo an toàn cho vùng hạ du.
