Tạo không gian phát triển mới cho kinh tế biển

Theo PGS, TS Đặng Kinh Bắc, Phó trưởng bộ môn Địa mạo và Địa lý-Môi trường biển, Khoa Địa lý, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, hành lang bảo vệ bờ biển là dải đất hẹp chạy dọc theo bờ biển, giữ vai trò quan trọng trong bảo vệ hệ sinh thái ven biển, tài sản, dân cư, cảnh quan tự nhiên và phòng, chống rủi ro thiên tai. Trong nhiệm vụ thiết lập hành lang bảo vệ bờ biển, hầu hết các địa phương đều đã xây dựng quy định về quản lý hành lang bảo vệ bờ biển, song chưa gắn dải đất này với tổng thể vùng bờ, chưa gắn quản lý hành lang bảo vệ bờ biển với quản lý tổng hợp vùng bờ biển. Các nguy cơ tác động đến bờ biển không chỉ đến từ hành lang bảo vệ bờ biển mà còn từ phía ngoài hành lang bảo vệ bờ biển, cả về phía biển và về phía lục địa. Nhằm quản lý tốt các chức năng của hành lang bảo vệ bờ biển, hướng tới phát triển bền vững vùng bờ đòi hỏi phải có cách tiếp cận rộng hơn, mang tính liên vùng và tích hợp.

Đường ven biển Trần Phú, phường Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa) nhìn từ trên cao. Ảnh: VĨNH THÀNH

Nhằm bảo đảm sự ổn định, bền vững của hành lang bảo vệ bờ biển, bảo tồn và phát huy có hiệu quả của tài nguyên vùng bờ, cần phải xây dựng được mô hình quản lý theo kiểu tích hợp, thống nhất của cả vùng bờ và hành lang bảo vệ bờ biển. Đây là cơ sở khoa học quan trọng cho các cơ quan quản lý tham khảo hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về quản lý vùng bờ và hành lang bảo vệ bờ biển, giúp các địa phương có kế hoạch và cách tiếp cận mới trong quản lý, khai thác sử dụng hợp lý vùng bờ biển.

Để giải quyết thực trạng trên, Trường Đại học Khoa học tự nhiên đã thực hiện Chương trình “Nghiên cứu xây dựng mô hình và giải pháp lồng ghép hành lang bảo vệ bờ biển trong quản lý tổng hợp vùng bờ biển ở Việt Nam”, điều này sẽ hoàn thiện cơ chế, chính sách cho việc triển khai Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo và các quy định của Chính phủ về thiết lập, quản lý hành lang bảo vệ bờ biển, về quản lý tổng hợp vùng bờ nhằm khai thác sử dụng vùng bờ biển trong phát triển kinh tế-xã hội gắn với bảo vệ môi trường, bảo đảm quốc phòng, an ninh. 

PGS, TS Đặng Kinh Bắc cho biết, để chương trình nghiên cứu đạt hiệu quả, mô hình thử nghiệm quy mô cấp tỉnh đã được thực hiện tại TP Đà Nẵng, trong đó tích hợp ứng dụng viễn thám, trí tuệ nhân tạo (AI) với sự tham gia của cộng đồng trong giám sát biến động tài nguyên, môi trường, đặc biệt là biến động bờ biển, cửa sông, các hệ sinh thái vùng bờ, rác thải bờ biển. Đồng thời đánh giá, kết quả nghiên cứu sẽ góp phần để Việt Nam bảo vệ tài nguyên biển, mở rộng không gian phát triển kinh tế, bảo vệ cộng đồng ven biển và hướng tới tương lai bền vững, nơi người dân không chỉ sống nhờ biển mà sống cùng biển, bảo vệ biển và hưởng lợi từ hệ sinh thái biển.